, 2 jaar geleden
Non-fungible tokens hebben een grote markt gecreëerd en is dé hype van het moment. Het is op zich niks nieuws in de cryptowereld. In 2017 werd de markt overspoeld met ICO’s en bedrijven die tokens wilden verkopen. De meeste van die projecten bestaan niet meer, maar sommigen bleven en hebben iets nieuws gebouwd, soms zelfs zeer succesvol. Nu NFTs de nieuwste trend zijn, kijken we naar eenzelfde markt als toen, maar onder andere omstandigheden én met compleet andere use cases.
Een NFT is een non-fungible token: elke token is uniek en onvervangbaar. Zie het als een uniek certificaat. De eigenaar van dit certificaat is dus eigenlijk de eigenaar van de token zelf.
Het idee van NFTs is in de basis om digitale items uniek te maken. Zo’n item kan een foto van jezelf zijn, een concert ticket, het sterkte wapen in een online gevechtsspel, en nog veel meer. Maar de hiervoor genoemde voorbeelden zijn an sich dus niet uniek. Het is data die kan worden gedupliceerd, aangepast en gekopieerd. Sterker nog, vaak móet dit zelfs gedupliceerd worden om gedeeld te kunnen worden op het internet. Als je een foto van jezelf mailt, is er een bestand met deze foto op jouw hard drive, staat hij op de server van de e-mailprovider (misschien zelfs op meerdere servers en back-ups), en de persoon die jouw mail ontvangt heeft er ook een kopie van.
Maar hoe kun je het eigendom over jouw foto dan overdragen? Het is niet mogelijk om te voorkomen dat er kopieën van gemaakt worden, maar als je gebruik maakt van een NFT kan het eigenaarschap wel worden vastgesteld. Je kunt zelf dit certificaat behouden of overdragen aan iemand anders.
Hierboven schetsen we een basaal voorbeeld en dat is precies hoe een NFT in elkaar zit. Maar, juridisch gezien is eigendom en copyright veel gecompliceerder. Het is aan de betrokken partijen om voorwaarden en licenties rondom de NFT af te spreken met elkaar. Ook ligt het aan de jurisdictie die geldt, in Nederland geldt bijvoorbeeld het portretrecht: een persoon heeft altijd het recht op een foto waar zij zelf op staan. Dus al koop je een foto door middel van een NFT, zelfs met de copyrights geregeld, alsnog de persoon op de foto er zeggenschap over heeft.
Dus, ook al koop je een NFT, heb je niet direct alle rechten op volledig eigendom of volledige copyrights. Dit kan zeker nog veranderen, NFT’s staan immers pas in de kinderschoenen en regelgeving hieromtrent kan aangepast worden. Vooralsnog is het aan de betrokken partijen om de limieten van het eigendom te bepalen met elkaar. Het is dan ook aan te raden om eerst alle voorwaarden te lezen, voordat je een NFT koopt.
De meest succesvolle speler in NFT’s is OpenSea. Het platform is gebaseerd op Ethereum en heeft een omzet groter dan 1 miljard dollar (augustus 2021) en zal naar verwachting dit jaar nog veel hoger eindigen.
Om digitale kunst te kopen op OpenSea heb je nodig:
Doe je het met het idee om er winst op te maken: houd er rekening mee dat er helemaal geen garantie is op een prijstoename in de toekomst. Analisten stellen zelfs dat op een bepaald punt de markt gevaarlijk kan worden: bijvoorbeeld wanneer alle NFT houders tegelijk gaan verkopen en er niet genoeg liquiditeit in de markt is om eruit te stappen.
Nee, ook op andere blockchains met smart contracts bestaan er voldoende NFT marktplaatsen. Naast OpenSea zijn er voldoende andere spelers, zoals:
Deze platformen zijn slechts voorbeelden en kunnen niet gezien worden als aanbeveling vanuit LiteBit. Veel NFT marketplaces zijn nog in een bèta-fase en kunnen bugs vertonen. Doe daarom altijd je eigen onderzoek.
Je kunt NFTs ook op de secundaire markt kopen. De eigenaar kan namelijk de token naar elk adres in het netwerk sturen. Let wel: hiervoor is veel vertrouwen nodig. Er is namelijk geen derde partij die controleert of alles netjes verloopt en diegene wel de token stuurt. Je moet zelf tot een akkoord met de verkoper komen. Het is dus een stuk onveiliger, dan wanneer je via een platform koopt.
Veel bekende NFT collecties zijn niet alleen limited editions, maar alle afbeeldingen komen met verschillende kenmerken. Deze kenmerken worden bepaald door middel van minting. Bij de start van elke collectie, krijgt elke deelnemer de kans om één of meer NFTs te minten. Minting vereist een fee die afhankelijk is van het project dat het mint-proces regelt. Netwerk fees vallen hier nog buiten en dienen er bovenop geteld te worden. Tijdens het minten, bepaalt een algoritme de kenmerken van de NFT op willekeurige wijze. Je kunt dus eindigen met een hele zeldzame NFT uit de collectie, tegen beperkte kosten.
Hoewel de eerste NFT collecties die gemint werden niet veel aandacht wisten te krijgen, gaan de nieuwe minting events enorm snel. In enkele minuten is het al klaar. Veel fans en investeerders die snel rijk willen worden zijn dag en nacht actief om maar vooraan de rij te staan bij de volgende collectie. Een aantal collecties die viraal zijn gegaan en daardoor erg duur zijn geworden, zijn o.a.: