In crypto is het nog steeds Bitcoin en de rest. Van die rest is Ethereum veruit de koploper. Zowel Bitcoin als Ethereum staan al op de balans van gerenommeerde instituties - hoewel dit bij Bitcoin vaker voorkomt. De fundamentele verschillen tussen de projecten zijn echter groot. Dat is prima. Het geeft ze namelijk allebei bestaansrecht.

In het kort: waarvoor worden Bitcoin (BTC) en Ethereum (ETH) gebruikt?

• Bitcoin wordt gebruikt als hard geld of 'digitaal goud'. Mensen, bedrijven en overheden kopen BTC om hun bezit te stallen op een plek die beschermd is tegen door overheden veroorzaakte inflatie en inbeslagname.
• Ethereum wordt gebruikt als software-ontwikkelplatform waarop allerlei (vooral) financiële applicaties gebouwd worden. Denk aan decentrale handelsplatforms en NFT-markten. Om die applicaties te draaien is de munt Ether nodig, wat ETH een waarde geeft.

Je zou kunnen denken: waarom hebben we Bitcoin en Ethereum nodig? We hebben toch al geld en we hebben toch al software waarop applicaties gebouwd kunnen worden? Het antwoord is dat Bitcoin en Ethereum gebaseerd zijn op cryptografie en blockchaintechnologie. Daardoor ligt het eigendom van de digitale bezittingen bij degene die de private keys heeft. Er is dus geen (of: nauwelijks) tegenpartijrisico, geen bank of overheid die failliet kan gaan of die als puntje bij paaltje komt eigenaar is van jouw bezittingen. Dit aspect van onwrikbaar eigenaarschap is vooral bij Bitcoin heel sterk ontwikkeld.

Laten we nu eens kijken naar de verschillen tussen Bitcoin en Ethereum: de oorsprong, de machtsstructuur, de veranderlijkheid, de concurrentie en de prijsverwachting.

De oorsprong

Het verschil tussen Bitcoin en Ethereum begint al bij de ontstaansgeschiedenis. Bitcoin is van origine (2009) een fundamenteel ander project dan alle andere crypto die erop volgden. Juist omdat de omstandigheden waaronder Bitcoin ontstond niet gekopieerd kunnen worden, kan Bitcoin niet met succes gekopieerd of vervangen worden. Het begon in 2009 als een experimenteel peer-to-peer betaalsysteem. De lancering van de Bitcoin blockchain begon met het aantal van 0 Bitcoin in omloop. De munten hadden de eerste anderhalf jaar geen prijs: het was puur een vrijwilligersproject van mensen die geloofden in een beter financieel systeem.

Vergelijk dat met Ethereum, waarbij het team van oprichters een zogenaamde pre-mine deden en de eerste lading aan Ether verkochten op de markt. Dat was in 2014. Zo financierden ze hun project. Het idealisme was er niet minder om maar de verwachtingen van financiële winst zijn toch anders. Om die reden hangt het nog steeds een beetje boven de markt dat Ether een effect (security) is volgens de Amerikaanse wet. Die classificatie zijn ze ontsprongen maar veel andere crypto-projecten vrezen nog rechtszaken tegemoet te zien - niet dat dat het einde is van zo’n project, maar toch. Bitcoin heeft deze issues niet.

Wie heeft de macht?

Een grap in Bitcoin-kringen is ‘De CEO van Bitcoin onthield zich van commentaar’. Deze komt langs als een regeringsinstantie weer eens een negatieve opmerking heeft gemaakt over bijvoorbeeld het energieverbruik. Om maar aan te geven dat Bitcoin een gedecentraliseerd netwerk is zonder bestuur, aandeelhouders of PR-team. Het is een netwerk, een protocol, zoals ook TCP/IP (datatransmissie op het internet) of SMTP (mailverkeer) protocollen zijn. Weliswaar kunnen de betrokken partijen in Bitcoin - ontwikkelaars, miners, en node runners - zorgen voor veranderingen in de broncode. Maar geen van die partijen heeft voldoende macht om zijn wil door te drukken. Dit zorgt voor stabiliteit - maar de keerzijde is dat ontwikkeling traag gaat.

Contrasteer dat met Ethereum. Ook daar is er strikt genomen geen CEO. Maar er is wel een prominente oprichter die aan het roer staat: Vitalik Buterin. Hij en zijn team beslissen over belangrijke updates. Sommige beslissingen zijn heel ingrijpend, zoals de beruchte beslissing om de blockchain (transactiegeschiedenis) te splitsen na een hack in 2016. Daarbij werd de gehackte versie van de blockchain per decreet ongeldig verklaard en transacties werden teruggedraaid. Het laat zien dat als puntje bij paaltje komt, Ethereum neigt naar een bedrijf in plaats van een gedecentraliseerd protocol. We schrijven ‘neigt’ want de machtsstructuur is nog steeds meer gedecentraliseerd dan bij een beursgenoteerd bedrijf.

Overigens was een dergelijke centralisatie ook in het eerste jaar van Bitcoin nog aan de orde. Toen was het oprichter Satoshi Nakamoto die als een ‘verlichte dictator’ veranderingen doorvoerde. Dus Bitcoiners moeten oppassen niet al te hoog van de toren te blazen op dit punt.

Hoe veranderlijk zijn ze?

Bitcoin als protocol is in veel fundamentele opzichten in steen gebeiteld. Het feit dat er nooit meer dan 21 miljoen Bitcoins in omloop komen, staat vast per protocol. De kans dat dat nog verandert, is ongeveer zo groot als de kans dat Genesis verdwijnt als eerste boek van de Bijbel. Die zekerheid vinden veel bezitters uiteraard een geruststelling.

Vergelijk dat met Ethereum: daar wordt er nog altijd gesleuteld aan het proces van de gelduitgifte. Het is een experimenteel proces en er is geen garantie dat de paramaters niet nog vaak veranderd worden. Dat zorgt voor flexibiliteit om in te spelen op wat de markt wil. De keerzijde is dat het niet ondenkbaar is dat 'de geldpers' ooit wordt aangezet zoals dat ook gebeurt in het traditionele financiële systeem.

Overgang naar Proof-of-stake


Bitcoin en Ethereum zijn begonnen als een Proof-of-work (PoW) protocol, wat wil zeggen dat energieverbruik het netwerk beveiligt: energie is de hoeksteen van het consensusmechanisme over wat valide transacties zijn. De kans dat Bitcoin ooit nog overschakelt naar een ander consensusmechanisme dan PoW, is niet groot. Wat de milieu-lobby ook probeert. Ethereum is echter al bijna overschakeld naar Proof-of-stake. Dat lijkt meer op een aandeelhoudersmodel, waarbij niet de miners uitgekeerd krijgen maar bezitters van ETH die deze 'staken' (vastzetten) in ruil voor 'dividend'. Het voordeel is het veel lagere energieverbruik van proof-of-stake in vergelijking met proof-of-work. Het potentiële gevaar is de centralisatie van de macht.

De overgang naar Proof-of-stake belicht nog een ander issue met Ethereum, namelijk dat PoS softwarematig veel complexer is en dus ook kwetsbaarder. De programmeertaal waarin Ethereum geschreven is, is 'Turing-compleet', wat wil zeggen dat je er alle denkbare computaties op kunt laten draaien. Deze flexibiliteit / complexiteit brengt ook een risico met zich mee, namelijk dat er onvoorziene kwetsbaarheden voor hacks opduiken.

Welke concurrentie hebben ze?

Bitcoin heeft altijd troonpretendenten gehad. In de beginjaren ging dat om kopieën of afsplitsingen (forks) die zich op een paar punten probeerden te onderscheiden van Bitcoin, bijvoorbeeld de grootte van de blokken (Bitcoin Cash). Die forks zijn nooit echt een succes geworden en daarmee is ondertussen wel bepaald dat Bitcoin als enige in zijn niche van hard geld overblijft. Het was de eerste - dat gegeven kan niet gekopieerd worden. Het heeft het netwerkeffect van gebruikers, programmeurs en miners. En het heeft de merknaam - allemaal zaken die lastig gekopieerd kunnen worden.

Ethereum is nooit op die manier een directe concurrent geweest van Bitcoin: het is een totaal ander project en is gebouwd als Turing-complete blockchain. Dat wil zeggen dat Ethereum een enorme reeks denkbare toepassingen heeft. Bitcoin daarentegen beperkt zich tot één ding: hard geld zijn. Dit betekent wel dat Ethereum in een vijver vist waarin veel concurrenten op de loer liggen om marktaandeel op te eisen. Het heeft weliswaar een voorsprong in de wereld van smart contract platform blockchains, maar het moet nog blijken hoe blijvend die is.

Verwachting van de prijsontwikkeling

Bitcoin wordt met recht digitaal goud genoemd: het heeft veel kenmerken van goud (schaarste, onveranderlijkheid, niet in beslag te nemen), maar dan geabstraheerd en op maat gemaakt voor de digitale wereld. Als Bitcoin een vergelijkbare totale marktwaarde als goud zou krijgen, zou dit een totale marktwaarde van ongeveer 12.000 miljard dollar betekenen (ongeveer 500.000 dollar per Bitcoin).

Voor Ethereum is zo'n ijkpunt minder makkelijk te bepalen. Juist omdat het een platform is waarop in principe alles kan en de totale markt dus zo enorm is. Op dit moment komt de 'economische activiteit' op Ethereum van applicaties in Decentralized Finance (leen- en handelsplatformen) en NFT-marktplaatsen (digitale kunst). Alleen al die twee markten geven Ethereum nu een totale marktwaarde in de orde van een paar honderd miljard dollar. Gaat Ethereum zijn belofte inlossen van het nummer 1 platform waarop veel financiële transacties en applicaties (van aandelenhandel tot verzekeringen) zich gaan afspelen? Dan is de huidige waarde een schijntje.

Disclaimer: het is belangrijk te beseffen dat beide cryptoprojecten - hoewel al dino's binnen de cryptowereld - nog steeds speculatief zijn. Het is niet nog niet duidelijk hoe het gebruik zich gaat ontwikkelen de komende jaren en hoe de wet- en regelgeving zich zal ontwikkelen. Beide blijven dus investeringen met een hoog risicogehalte - ondanks dat ze binnen crypto duidelijk de meest degelijke projecten zijn.

Adoptiecurve

De prijs van cryptomunten hangt sterk samen met het gebruik. Om te bepalen of iets een goede investering is, is het raadzaam om niet te veel naar de dagkoersen te kijken maar naar de fundamentals. Stijgt het aantal gebruikers / adressen / apps / winkels waarbij je ermee kan betalen?

De grootste sprongen in aantallen gebruikers (adoptie) en prijs worden in de eerste jaren na lancering gemaakt. Omdat Bitcoin al langer bestaat dan Ethereum, betekent dit misschien dat er wat minder rek zit in de prijs. BTC heeft al twee extra bulll- en bearmarkten doorstaan en de prijs - hoewel nog steeds volatiel - is iets stabieler dan die van Ethereum. Misschien heeft Ethereum dus meer upside. Het is zelfs niet ondenkbaar dat ETH BTC kan inhalen wat betreft totale marktwaarde. Anderzijds is het risico dat er iets misgaat ook groter. Zoals gezegd is de software van Ethereum veel complexer, is de governance minder gedecentraliseerd en is de concurrentie groter.

Conclusie

Bitcoin en Ethereum zijn fundamenteel verschillende 'beesten'. We zetten de verschillen die we hierboven bespraken op een rij.

In welk project geloof jij meer? Zie je een wereld voor je waarin beide bestaansrecht hebben? Op basis van deze en andere investeringsbeslissingen kun je bepalen of en in hoeverre je BTC en ETH in je portfolio opneemt.