Wat is Bitcoin (BTC)?

Bitcoin is ‘s werelds eerste cryptocurrency en bestaat sinds 2008. Het is opgezet als een gedecentraliseerd systeem. Dit betekent dat niemand er de volledige controle over heeft en dat tussenpersonen (zoals banken) niet meer nodig zijn. Transacties met Bitcoin zijn daarom direct tussen twee personen. Bitcoin maakt hiervoor gebruik van technologie die we nu kennen als de blockchain. Ook is Bitcoin een digitale vorm van geld. Deze digitale valuta is relatief nieuw en nog niet door iedereen geadopteerd, wat nodig is om het in de toekomst als universeel betaalmiddel te laten slagen.

Wat is Bitcoin?

Bitcoin is een gedecentraliseerde, digitale vorm van geld die in 2008 uitgevonden werd door Satoshi Nakamoto. Deze naam is een pseudoniem want niemand weet wie hij of zij écht is. In januari 2009 werd de eerste Bitcoin gemined. De werking en technologie van Bitcoin wordt uitgelegd in de Bitcoin white paper.

In deze whitepaper stelt Satoshi Nakamoto dat Bitcoin als directe reactie op de financiële crisis is uitgevonden, omdat banken toen hun macht misbruikten en niemand verantwoordelijk werd gesteld.

Met Bitcoin kun je, zonder gebruik of tussenkomst van derden  op een digitale manier geld overmaken. Met goedkopere transactiekosten. Hiervoor maakt Bitcoin gebruik van blockchain-technologie.

Nakamoto schakelde hiermee de mogelijkheid uit om een transactie terug te draaien door een derde partij. In plaats van een vertrouwde derde partij die een transactie moet goedkeuren, heeft Nakamoto een keten van cryptografisch ondertekende transacties ontworpen die beveiligd worden door het Proof of Work (PoW) protocol. 

Nakamoto loste ook het zogeheten ‘double spending’ probleem op. Een probleem waar eerdere pogingen om digitaal geld te creëren op strandden. Concreet houdt dit in dat een Bitcoin niet meerdere keren kan worden uitgegeven, omdat elke transactie goedgekeurd moet worden door de nodes uit het blockchain-netwerk.

In tegenstelling tot fiat valuta’s, zoals de Euro of Dollar, is Bitcoin geen fysieke munt. Bitcoin is alleen een balans op een grootboek die door iedereen te zien is, want de blockchain-technologie is volledig transparant. Elke transactie op een blockchain is vastgelegd in het grootboek en kan niet meer veranderd worden. Bovendien is elke transactie publiekelijk toegankelijk: ze kunnen openbaar gevolgd worden, zonder de identiteit van de betrokken partijen te kennen.

Wie is Satoshi Nakamoto?

Satoshi Nakamoto is de persoon (of groep) die Bitcoin heeft bedacht. Er is weinig informatie over Nakamoto bekend: het is een pseudoniem dat voor de eerste keer op 1 november 2008 op de ‘Cryptography Mailing List’ gebruikt werd. Hierbij werd toen het idee van Bitcoin geïntroduceerd. Na december 2010 verdween Satoshi Nakamoto uit het openbare leven. Hij heeft alle belangrijke updates voor het netwerk in het eerste jaar zelf aangebracht, maar daarna alle informatie overhandigd aan mensen die hij vertrouwde.

Wat is de Bitcoin white paper?

In de Bitcoin whitepaper staat precies beschreven hoe alles werkt. Elke cryptocurrency heeft zijn eigen whitepaper en die kan behoorlijk technisch en ingewikkeld zijn. Veel ontwikkelaars kiezen er daarom voor om ook een ‘light paper’ van hun cryptocurrency te publiceren, waar het op een eenvoudigere manier wordt uitgelegd.

De whitepaper van Bitcoin werd op 31 oktober 2008 gepubliceerd door Satoshi Nakamoto en bestaat uit negen pagina’s. De officiële titel is: ‘A Peer-to-Peer Electronic Cash System’. Het origineel is in het Engels uitgebracht, maar intussen is de Bitcoin whitepaper al in diverse talen beschikbaar, waaronder ook het Nederlands.

Het netwerk achter Bitcoin werd op 3 januari 2009 gelanceerd. Dit kostte niets behalve de stroomkosten voor het minen van Bitcoin. Op deze dag werd ook het eerste blok op de blockchain van Bitcoin gemined: het genesis-block. Zo wordt ieder eerste block genoemd in de blockchain. 

Hoe werkt Bitcoin?

Als je voor de eerste keer Bitcoin wil gebruiken, hoef je alleen een Bitcoin wallet aan te maken. Digitale valuta wallets bestaan uit de volgende onderdelen: een adres, een public key en een private key. Het adres wordt gebruikt om Bitcoins op te ontvangen. De public key is een ongecomprimeerde versie van dit adres. Voor het verzenden van Bitcoin gebruik je de private key. Dit kun je zien als een soort handtekening voor het ondertekenen van transacties.

Het gedecentraliseerde netwerk achter Bitcoin

De Bitcoin blockchain functioneert via zogenaamde nodes. Dit zijn computers die met elkaar in verbinding staan. Elke node heeft een complete kopie van de Bitcoin blockchain op zijn harde schijf staan. Volgens een schatting zijn er rond de 14,700 functionerende Bitcoin nodes.

Het Bitcoin protocol is open source en dat betekent dat het voor iedereen toegankelijk is. Ook mag iedereen de software gebruiken, bewerken en opnieuw verspreiden. Op deze manier zijn er veel nieuwe cryptomunten bijgekomen, die gebaseerd zijn op de open broncode van Bitcoin.

Wat is het Proof of Work consensus algoritme?

Proof of Work (PoW) is een gedecentraliseerd consensus mechanisme. Dit mechanisme maakt de blockchain betrouwbaar omdat nodes transacties en blokken moeten goedkeuren. Voor goedkeuring moet tenminste 51% van de nodes het met elkaar eens zijn. Om transacties in een blok te mogen stoppen, het blok te valideren en toe te voegen aan de blockchain moet er een juiste oplossing voor een cryptografisch raadsel worden gevonden. Met meer computerkracht gaat dit sneller/ . De blokken in de blockchain-keten zijn ook allemaal genummerd en volgen elkaar op een logische manier op. Dit zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat bitcoins niet twee keer uitgegeven kunnen worden. De private keys en het Proof of Work consensus algoritme beveiligen samen de blockchain.

Het zijn de miners die het werk doen om nieuwe blokken aan de blockchain toe te voegen. Dit wordt ook minen genoemd. Elke tien minuten wordt er een blok aan de blockchain toegevoegd met hierinalle nieuwe transacties. De miners worden voor hun werk beloond door een moeilijke wiskunde puzzel op te lossen. De (groep) miners die als eerste de puzzel oplost, krijgt de beloning. Dit is de Proof of Work:het bewijs van geleverd werk. Als alle nodes overeenstemming bereiken over de geldigheid van het nieuwe blok, wordt dit nieuwe blok aan de blockchain toegevoegd.

De beloning is op dit moment 6.25 BTC. In het begin van Bitcoin was dit 50 BTC per nieuw blok. Nadat 210.000 blokken aan de blockchain zijn toegevoegd, vindt er een ‘halving’ plaats, wat betekent dat de beloning voor de miners gehalveerd wordt. Dit gebeurt ongeveer elke vier jaar.  Als er geen halving meer mogelijk is, verdienen de miners geld door transacties goed te keuren. Dat is ook de tweede manier hoe miners geld kunnen verdienen. Eind 2021 was dat tussen de $50 en $60 miljoen per dag, met uitschieters van boven de $70 miljoen. Dat is 171.8% meer in vergelijking met 2020.

Wat is de maximale voorraad van Bitcoin?

Een belangrijk kenmerk van Bitcoin is dat er maximaal 21 miljoen bitcoins zijn. Dit kenmerk is belangrijk omdat het ervoor zorgt dat Bitcoin beschermd is tegen inflatie. Een anti-inflationaire cryptocurrency is tegelijkertijd één van de redenen waarom Nakamoto Bitcoin bedacht heeft.

Omdat er maar een beperkte hoeveelheid Bitcoin is, zal op een gegeven moment schaarste ontstaan. Hierdoor is het waarschijnlijk dat de waarde van Bitcoin omhoog gaat, want de vraag wordt hoger en het aanbod blijft hetzelfde of wordt minder. Dit laatste gebeurt als gebruikers van Bitcoin hun bitcoins vasthouden en er niet meer mee handelen. Ook wees een studie uit dat ongeveer 20% van alle Bitcoin verloren is gegaan omdat de eigenaren de private keys zijn kwijtgeraakt.

Bitcoin kan tot op acht getallen achter de komma opgedeeld worden. Het is dus goed mogelijk dat iemand 1,63981673 BTC bezit. Dit zijn dan 1 BTC en 63981673 Satoshi’s of Sats, de afkorting die gebruikt wordt voor deze kleine bitcoin deeltjes.

Hoe kan Bitcoin gebruikt worden?

Bitcoin wordt vooral gebruikt  om direct peer-to-peer Bitcoin te versturen en om andere digitale valuta te kopen. Het wordt nog niet vaak gebruikt om materiële voorwerpen te betalen, maar daar komt verandering in. Op steeds meer plaatsen is het mogelijk om met Bitcoin te betalen. Zo heeft El Salvador in 2021 Bitcoin als legale munteenheid geaccepteerd, als eerste land ter wereld. Veel mensen beleggen ook in Bitcoin, want Bitcoin heeft een beperkte voorraad en specifieke toepassingen. Dit geeft het waarde, net zoals bij edele metalen zoals goud. 

Wat is een blockchain explorer?

Als iemand transacties op de blockchain wilt bekijken, kan dit met ‘explorers’. Deze kun je vergelijken met een soort Google, maar dan voor blockchain. Het zijn zoekmachines waarmee je alle transacties op een blockchain kunt zien.

Op deze explorers vind je algemene informatie over de hoogte van de transactie, de status van een transactie  de oorsprong en bestemming. Wat nooit zichtbaar is, is de naam van de betrokken partijen. Zo is het bijvoorbeeld wel mogelijk om alle transacties van een bepaald wallet adres te zien. Deze blockchain explorers verhogen dan ook het transparante karakter van alle blockchains.

Heeft Bitcoin ook updates gehad?

Veranderingen aan het Bitcoin protocol worden ingediend via zogenaamde Bitcoin Improvement Proposals (BIPs). Nieuwe ideeën voor Bitcoin worden op deze manier naar voren gebracht omdat Bitcoin geen formele structuur heeft.

Bitcoin heeft verschillende updates gehad als resultaat van deze BIPs. Dit kan leiden tot  zogenaamde soft forks, waarbij de blockchain een upgrade krijgt om de functionaliteit te verbeteren.

Als miners en ontwikkelaars echter een meningsverschil hebben over te volgen richting van Bitcoin, kan er ook een afsplitsing plaatsvinden. Dan komt er een nieuwe cryptocurrency en wordt het protocol veranderd. Dit heet een ‘hard fork’. Voordat een hard fork plaatsvindt, moeten er genoeg node operators zijn die aan een hard fork willen deelnemen, want er vind een splitsing plaats van de oorspronkelijke blockchain. Als er na een hard fork weinig nodes op de nieuwe blockchain actief zijn vergeleken met de originele blockchain (van voor de fork), kan dit de beveiliging van de nieuwe fork in gevaar brengen.

Wat zijn soft forks?

Deze updates zijn aanpassingen aan het protocol waarbij alle operators van de Bitcoin nodes het erover eens zijn dat een update of soft fork nodig is. Bij een soft fork is er een splitsing van het originele protocol, maar de nieuwe nodes communiceren nog steeds zonder problemen met de oude nodes. Daardoor hoeft er niet een hele nieuwe blockchain gemaakt te worden en draait het hele project verder op dezelfde blockchain.

SegWit

In 2017 werd de Segregated Witness update, ook wel afgekort tot SegWit, uitgevoerd. Wat er gebeurde, is dat de ‘handtekeningen’ op de transacties verwijderd werden. Daardoor was er meer plaats op de blockchain blokken en konden ze meer transacties opslaan. Het resultaat was dat de schaalbaarheid groter werd en transacties sneller werden afgehandeld met lagere kosten. Op 24 augustus 2017 werd SegWit ingevoerd en een week later was de Bitcoin koers met 52% gestegen. Van $1,835 naar $2,748.

Taproot

De Taproot update is ook een soft fork en werd in november 2021 geïnstalleerd. Na deze upgrade werd het mogelijk om meerdere handtekeningen en transacties te bundelen. Hierdoor werden transacties sneller goedgekeurd op het Bitcoin netwerk. 

Bovendien werden transacties met enkele en met meerdere handtekeningen samengebundeld. Dit verhoogt de privacy, want het is nu moeilijker om vast te stellen welke handtekeningen bij welke transacties horen. 

Wat zijn hard forks?

Bij Bitcoin zijn er tot nu toe drie hard forks geweest:

1. Bitcoin Cash – op 1 augustus 2017, na de SegWit upgrade.
2. Bitcoin Gold – op 24 oktober 2017.
3. Bitcoin SV – op 15 november 2018.

Bij elke splitsing, kreeg elke Bitcoin bezitter dezelfde hoeveelheid Bitcoin Cash of Bitcoin Gold bovenop zijn of haar bitcoins die ze in bezit hadden op het moment van de afsplitsing.

Bitcoin SV was een afsplitsing van Bitcoin Cash en voor elke hoeveelheid Bitcoin Cash die iemand bezat kreeg deze persoon dezelfde hoeveelheid Bitcoin SV. Dus zonder dat ze er iets voor hadden hoeven doen, kregen alle Bitcoin houders nieuwe cryptocurrency’s.

Een hard fork kan ook net zo goed bij andere cryptocurrency’s gebeuren.

Conclusie

Bitcoin is er relatief gezien nog maar kort. Toch heeft deze eerste cryptomunt al veel bereikt sinds 2009. Het decentrale karakter van Bitcoin is hierbij belangrijk, waardoor tussenpersonen overbodig worden en transacties direct plaatsvinden tussen twee personen. Niemand heeft ook de volledige controle over Bitcoin. Het Proof of Work consensus mechanisme zorgt hierbij voor de beveiliging van de blockchain.

Een belangrijk aspect van Bitcoin is de gelimiteerde en vastgelegde hoeveelheid van 21 miljoen die er ooit zullen zijn. Hierdoor zal er schaarste ontstaan en theoretisch gaat de prijs van Bitcoin dan omhoog.

Om informatie op een blockchain terug te vinden, zijn er ‘explorers’, een soort Google-functie, maar dan specifiek voor een blockchain. Bitcoin heeft ook meerdere upgrades gehad. Deze komen voor in de vorm van soft forks of hard forks, waarbij een hard fork een afsplitsing is van het originele protocol. Er wordt dan met een nieuwe crypto valuta verder gegaan, op een eigen blockchain.

Bitcoin wil het huidige financiële systeem veranderen door een systeem waar iedereen directe controle heeft over zijn eigen geld.