In de wereld van cryptomunten heeft Bitcoin de niche van hard geld ingenomen. Ethereum is al meer dan zes jaar de onbetwiste nummer 2 crypto achter Bitcoin. Welke rol speelt Ethereum? Het is een platform waarop allerlei soorten applicaties gebouwd kunnen worden. Van financiële diensten tot gaming. Om die applicaties te draaien, is de ‘grondstof’ Ether (ETH) nodig. Bij grote vraag naar applicaties die op Ethereum draaien, stijgt de prijs van Ether.

Maar waarom hebben we zo’n software platform – want dat is het in zekere zin – nodig? We hebben toch al Windows? En PayPal, en Swift voor internationale bancaire betalingen? Het verschil is dat niemand de eigenaar is van Ethereum, tenminste niet op de traditionele manier waarop personen eigenaar zijn van bedrijven. Ethereum is gedecentraliseerd, wat betekent dat consensus over wat geldige transacties zijn het resultaat is van een brede groep gebruikers. Er is geen raad van bestuur die transacties kan terugdraaien of applicaties die niet bevallen uit de ‘app store’ kan gooien (of toch? Daar komen we hieronder op terug). Daar komt bij dat Ethereum open source is: iedereen kan erop bouwen, wat zorgt voor transparantie en razendsnelle ontwikkeling van het ecosysteem.

De belangrijkste toepassingen

In het Ethereum whitepaper introduceerde oprichter Vitalik Buterin zijn geesteskind als een ‘platform voor smart contracts en gedecentraliseerde applicaties’. Een smart contract is een afspraak tussen twee of meerdere partijen die is vastgelegd in programmeercode. En gedecentraliseerde applicaties (dapps) kunnen in principe alles (en meer) wat nu mogelijk is in de financiële dienstverlening - zonder dat de gebruiker daarbij afhankelijk is van het risico van een tegenpartij. Denk aan lenen, uitlenen en verzekeren.

De belangrijkste toepassingsgebieden waarop Ethereum gebruikt wordt, zijn:

• Decentralized finance (defi): Er draaien meer dan 500 defi applicaties op Ethereum. Dit zijn vooral online marktplaatsen en leenplatforms voor cryptomunten. Bekende voorbeelden zijn Curve Finance, Aave en Uniswap.
• NFT’s: naast defi is het verhandelen van NFT’s geexplodeerd in 2021. De grootste marktplaats daarvoor, OpenSea, draait op Ethereum.
• Tot slot is de blockchain gaming industrie snel in opkomst. Ook een groot deel van de populaire spellen draait op Ethereum. Denk aan Axie Infinity.

Geschiedenis van Ethereum

Toen Vitalik Buterin, de destijds piepjonge mede-oprichter van het blad Bitcoin Magazine, zich realiseerde dat je op Bitcoin niet kon programmeren wat hij voor ogen had, besloot hij zelf aan de slag te gaan. Het idee van Ethereum was geboren: een blockchain waarop elke denkbare functionaliteit gebouwd kan worden. In 2015 ging Ethereum live en groeide sindsdien uit tot de enige blockchain die zich qua marktwaarde kan meten met Bitcoin. Ethereum is koploper wat betreft het aantal ontwikkelaars dat eraan werkt.

2016: De DAO Hack en hard fork

In 2016 werd de Ethereum Decentralized Autonomous Organization (DAO) gehackt: deze op Ethereum gebouwde applicatie zou je kunnen zien als een puur softwarematig crowdfunding platform. De DAO had 150 miljoen dollar opgehaald. Toen een hacker door een foutje in de code 50 miljoen wist te ontvreemden, moest er iets gebeuren om te voorkomen dat de hele DAO leeggetrokken werd. Buterin en co besloten om de transactiegeschiedenis op de blockchain terug te draaien, de bug te fixen en Ethereum voort te zetten als afgesplitste blockchain: een hard fork. Niet iedereen was het hiermee eens: code is law immers! De Ethereum blockchain waarop de bug niet is teruggedraaid bestaat nog steeds en heet Ethereum Classic. Interessant voor puristen, maar op Ethereum Classic is weinig gebouwd en de munt (ETC) is tegenwoordig maar een fractie waard van ETH.

Zowel de hack van de DAO als de daaropvolgende hard fork zullen terugkerende thema’s worden in de cryptowereld. Mag en moet je als team strikt ‘de wet’ (de programmeercode) volgen? Dat is namelijk het ideaal van crypto, dat er geen bemoeienis is door de leiding van een project. Anderzijds voelt het niet eerlijk wanneer door een bug mensen hun geld verliezen – wat ingrijpen van hogerhand rechtvaardigt.

2017: ICO boom

De koers van Ethereum piekte in 2018 vlak nadat Bitcoin had gepiekt. Het was het hoogtepunt van de zogenaamde ICO-manie: de lancering van allerlei nieuwe cryptomunten door Initial Coin Offerings. Iedereen kon zijn eigen zogenaamde ERC20-token lanceren op Ethereum en met een zo kapitaal aantrekken. Tussen al die nieuwe coins zat veel gebakken lucht. Maar dat neemt niet weg dat dit een van de eerste killer apps was voor crypto: een financieringsmodel voor startups waarbij particuliere investeerders ook konden inspringen. Iets wat in de traditionele wereld alleen is weggelegd voor angel investors.

2020: Defi zomer

Sinds de zomer van 2020 waren defi marktplaatsen als Uniswap volwassen genoeg om grote aantallen gebruikers aan te trekken. Het gebruik en dus de koers van Ether explodeerde. In eerste instantie door defi. De total value locked in defi applicaties op Ethereum was op 1 juni 2020 nog minder dan een miljard dollar. Eind december 2020 was dit al 18 miljard.

2021: het jaar van de Ethereum killers

De hoge transactiekosten die van Ethereums populariteit het gevolg waren, maakten de weg vrij voor concurrenten. Allemaal hebben ze een iets andere oplossing voor het zogenaamde blockchain trilemma van schaalbaarheid, veiligheid en decentralisatie. In 2021 explodeerden het gebruik en de koers van:

• Binance Smart Chain (BSC)
• Solana
• Terra
• Avalanche
• Cardano
• Fantom
• Polkadot

Vooral BSC, Terra, Solana en Avalanche wisten flink wat marktaandeel af te snoepen van Ethereum. Maar Ethereum heeft nog steeds verreweg het grootste marktaandeel in defi- en nft-toepassingen. In defi is het nog steeds 60% Ethereum wat de klok slaat.

Overgang naar Eth 2.0

Het luxeprobleem van Ethereum is dat de populariteit ervan heeft geleid tot verstopping van de blockchain en hoge transactiekosten. Dit is vooral gaan spelen vanaf eind 2020. Dit probleem was al lang voorzien. Daarbij komt dat Ethereum al vanaf de begindagen de ambitie had om over te stappen van proof-of-work naar proof-of-stake. In een gigantische, meerjarige operatie wordt daarom gebouwd aan Ethereum 2.0. Als Eth 2.0 in 2023 live gaat, is de netwerkcapaciteit meerderde ordes van grootte groter dan het huidige Ethereum.

De overgang naar Eth 2.0 bestaat uit de volgende fases:

1. Fase 0, de Beacon Chain: deze werd op 1 december 2020 gelanceerd: de proof-of-stake blockchain die het toekomstige zenuwcentrum wordt van Ethereum.
2. Fase 1, The Merge, gepland voor het tweede kwartaal van 2022: de samenvoeging van het huidige Ethereum netwerk met de Beacon chain, waardoor Ethereum proof-of-stake wordt.
3. Fase 2, de Shard chains, verwacht in 2023: de 64 shards gaan live. Dit zijn ‘zijsporen’ die zorgen dat het netwerk veel meer capaciteit krijgt. De huidige Ethereum blockchain wordt dan een van deze 64 shards.

Conclusie

In crypto is het nog steeds Bitcoin, Ethereum en de rest. Bitcoin is de only game in town als het gaat om hard geld. Ethereum is iets anders: een platform om applicaties op te bouwen. Ethereum heeft meer concurrentie van andere projecten maar de potentiële markt is ook groter dan die van Bitcoin. Namelijk de complete markt voor financiële diensten, online kunst en gaming (plus toepassingen die nog bedacht moeten worden). Zelfs als Ethereum minder dominant blijft dan het nu is, is de ruimte voor groei gigantisch. Kanttekening is dat de overgang naar Eth 2.0 risico’s met zich meebrengt: er is geen 100% garantie op succes. Maar als de merge een succes wordt, zou Ethereum met zijn staking voor investeerders kunnen fungeren als een 'internet-obligatie'.